KEDİLERDE FCoV YANİ KORONA VİRÜSÜ VE RİSK FAKTÖRLERİ
FCoV (KORONA VİRÜSÜ) NEDİR ?
Şimdi elimden geldiğince tıbbi terimlere boğmadan açıklayıcı bir yazı yazmak istiyorum ama birazcık terim kullanmamız gerekecek genede idare ediverin artık.
Virüslerde genetik materyal ya RNA tabanlıdır ya da DNA tabanlıdır. Genelde en baş belası virüsler RNA tabanlıdır ki 'KORANA VİRÜSÜ' de RNA tabanlı bir virüstür. Esasında Türkiye'de FCoV taşıyıcı kedi sayısı hayli yüksektir.
Fakat bir kedide bu virüsün bulunmasının tam anlamıyla karşılığı olmasada, doğal florasında bulunan bir virüs olarak nitelendirilebilir. Mesela insanda uçuk yapan virüs 'Herpes Simplex' vücutta bağışıklığın düştüğü zamanlarda özellikle dudaklarda uçuk çıkartma yetisine sahiptir. Korona virüsüne sahip kedilerde de gene bağışıklığın düştüğü zamanlarda kedide ishal gibi sorunlara yol açabilir; iyi bir tedaviyle bir kaç günde atlatılabilir. Ama esas sorun bu virüsün ishal yapması değil; az sonra sizlere açıklayacağım üzere virüsün mutasyona uğrayarak bunu 'FIP' (FELINE INFECTIOUS PERITONITIS)' e yani insanlardaki tabiriyle AIDS'e çevirme ihtimali söz konusudur. Daha detaylı açıklamayı ilerleyen cümlelerde yapacağım.
FCoV (KORONA VİRÜSÜ) NASIL BULAŞIR ?
FCoV (KORONA VİRÜSÜ) kedilerin dışkısından bulaşır ve aynı ortamda bir arada yaşayan kedilerde görülme oranı yaygındır. Zira bunlar genelde aynı tuvaleti kullanırlar. Bunun dışında kedilerin virüsü ağız yolundan alması ve dışarı çıkan kedilerde başka bir kedinin tuvalet olarak kullandığı topraktan bulaşma riski vardır.
Yapılan araştırmalara göre; evde beslenen kedilerin %25-40'ı Feline Corona Virüs (FCoV) ile enfekte iken, birden fazla kedinin bir arada tutulduğu ortamlarda kedilerin %80-90'ının FCoV pozitif olduğu görülmüştür.
Virüs kedinin sindirim sistemine yerleşir ve evde bulundan diğer hayvanları ve insanları etkilemez.
ALTINI ÇİZEREK SÖYLEYEYİM HAYATININ HER DÖNEMİNDE, HER KEDİ ÇOĞUNLUKLA BU VİRÜSE MARUZ KALIR VE GAYET SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE HAYATINA DEVAM EDER. KEDİNİN KORONA POZİTİF OLMASI ONUN SAĞLIKSIZ VEYA HASTALIKLI OLDUĞU ANLAMINA GELMEZ.
Şimdi sorunun esas kısmına ve bizim için tehlike arz eden kısmına geleyim. 'FIP'
FIP (FELINE INFECTIOUS PERITONITIS) NEDİR ?
FCoV (KORONA VİRÜSÜ)'nün bazı sebeplerden dolayı mutasyona uğraması sonucu FIP (FELINE INFECTIOUS PERITONITIS)'e dönüşmesi sonucu ortaya çıkan virüstür. FCoV (KORONA VİRÜSÜ) taşıyan kedilerin yalnızca %1-3 oranı bu enfeksiyona yakalanır. Mortalitesi yani ölümcüllüğü yüksektir ve neredeyse kurtuluşu yoktur zira tedavisi yoktur.
Bilim adamları FCoV (KORONA VİRÜSÜ)'nün FIP'e neden dönüştüğünü hala tam anlamıyla anlayabilmiş değildir ama bir takım hipotezleri vardır. Bunlar arasında:
BİR DAHA SÖYLÜYORUM FCoV (KORONA VİRÜSÜ) TAŞIYAN KEDİLERİN HASTALIĞI FIP'E ÇEVİRMESİ ÇOK DÜŞÜK BİR İHTİMALDİR.
FIP'in iki çeşidi vardır :
Islak formunda ise; abdominal (karın içinde) boşlukta, ya da göğüs boşluğunda sıvı toplanması olur. Abdomende biriken sıvı, karnın çok şişmesine neden olurken, göğüste toplanan sıvı sonucunda nefes almada güçlük şekillenmektedir.
Kuru formunda ise kedi halsizlik, iştah kaybı, yüksek ateş, kilo kaybı, görme problemleri, saldırganlık gibi davranış bozuklukları göstermesiyle karakterize olabilir.
BU ARADA BU SEMPTOMLAR KESİN DEĞİLDİR GÜNDEN GÜNE DEĞİŞİKLİK GÖSTEREBİLİR; BUNLARI GÖRDÜNÜZ DİYE KEDİDE İLLA 'FIP' VAR ANLAMINA GELMEZ.
TEŞHİS NASIL KONUR ?
Maalesef bu hastalığa kesin teşhis koyabileceğimiz bir test kiti yoktur. Fiziksel belirtiler, karından ve göğüsten alınan sıvının ve alınan kan örneğinden yapılan analizler bize birşeyler söyleyebilir. Üzülerek belirtmeliyim ki bu hastalığın kesin teşhisi kedicik öldükten sonra otopside konulabilir.
Bunun yanısıra FCoV (KORONA VİRÜSÜ) taşıyan kedinin bunu FIP'e çevirip çevirmeyeceğini belirleyen bir testte yoktur.
KORUNMA
Maalesef koruyucu etkisi olan bir aşı yoktur. Ama evin hijyeni, kedinizi dışarı çıkarmamak, dışarda sokak hayvanlarıyla fazla temas etmemek (kötü birşey farkındayım ama evimizdeki de bizim evladımız en nihayetinde), mama ve su kaplarını sürekli steril tutmak, kumlarını sürekli temizlemek olarak, strese maruz verebilecek faktörlerden uzak tutmak (ev değişikliği, elektrik süpürgesi sesi, vb.), kalabalıktan uzak tutmak gösterilebilir.
TEDAVİ
Maalesef FIP'in tedavisi hala yoktur ve üzülerek söylemeliyim ki neredeyse bütün vakalar ölümle sonuçlanır. Kurtulan çok çok az vaka vardır.
VİRÜS DIŞARIDA VE İÇERİDE NE KADAR AKTİF KALIR ?
Dışarıda saatler veya bir kaç gün aktif kalırken, kedi kumunda yaklaşık olarak 7 haftaya kadar aktif kalabilir. Bir çok dezenfektan virüsü öldürebilir gerçi virüs canlı bir mikroorganizma olmadığından öldürebilir yerine ortadan kaldırır daha uygun bir terim olacaktır.
KEDİMDE FCoV (KORONA VİRÜSÜ) VAR DİĞER KEDİLERİMİ ONLARDAN AYIRMALI MIYIM ?
Cevap hayır. Çünkü birisinde var ise diğerlerine zaten bulaşmıştır bu yüzden ayırmaya gerek yok. Üçüncü kez söylüyorum FCoV (KORONA VİRÜSÜ) taşıyan kedi FIP'e dönüşecek diye bir şey yok bu nadir rastlanan bir durumdur ve kedi hiçbir belirti göstermeden gayet sağlıklı bir şekilde hayatına devam eder. FIP geliştiren kediler genellikle 2 yaş altı ve 10 yaş üzeri kedilerdir.
Ama kediniz FIP olduğu zaman veteriner hekiminize danışınız muhtemelen kendi takdiri doğrultusunda diğerlerinden ayırmanızı önerecektir.
FIP'TEN KEDİM ÖLDÜ YENİ KEDİ NE ZAMAN SAHİPLENEBİLİRİM ?
Kedinizin kullandığı bütün malzemeleri ortadan kaldırdıktan sonra ve gerekli sterilizasyonu sağladıktan sonra yaklaşık 6 hafta içerisinde yeni kedi sahiplenmenizde sakınca yoktur.
ptisaray.orgy 'den alıntı
Bknz herpes viris ve calici virüs
Lütfen bu virüsleri tanıyalım.
Soruya cevap yazabilmek için üye girişi yapmalısınız.
Uzmanlardan ve diğer üyelerden faydalı cevaplar almak için:
Yeni Soru Sor
gönderiliyor...