Kısırlaştırılan Kız Köpek, Erkek Köpek Çağırır Mı?

Köpeklerin ve kedilerin annelik güdüleri vardır, evet ama annelik güdüleri ve duyguları yalnızca ilk çiftleşmenin beraberinde gelişir. Doğum yapmamış bir köpeğin annelik kavramı henüz oluşmamıştır.

İnsanlar henüz çocukluklarından beri anne ve babalık duygularına özendirilerek, bunun bir gün olacağı kendisine sözel olarak anlatılarak ve hayal ettirilerek büyütülürken, kedi ve köpeklerde anne ve babalık sadece ilk kez gerçekleştiği anda öğrenilir, ergenlik öncesinde böyle bir kavram öngörüleri, dolayısıyla istekleri yoktur!

Yaygın yanlışlardan biri, köpeklerin kendi aile bireyleriyle çiftleşmedikleri kanısıdır. Buna örnek olarak Kangal’lar gösterilir. Oysa bu durum onlar Kangal oldukları için değil, aynı köyde aile üyelerinden hiç ayrılmadan büyüdükleri içindir. Doğada tüm canlılar kendilerine en uzak birey ile çiftleşme eğilimindedirler. Kurt, sırtlan, afrika yaban köpeği gibi sürü halinde yaşayan predatörlerin tamamında çiftleşme hakkı sürü lideri olan dişi ve erkektedir. Diğer bireyler çiftleşmek için sürüde ayrılarak yabancı bireyler ile kendilerine yeni aileler kurarlar. Dişi köpeğinizin erkek bir yavrusunu 2 aylıkken sahiplendirip, 8 ay sonra köpeğiniz kızgınlıktayken yanına getirirseniz hiç sorgulamadan çiftleşirler!

Dişi köpeklerde geç kısırlaştırma sonrası mizacın sertleşmesi ve aktivitelere isteksizlik görülebilirken erken kısırlaştırma sonrası böyle değişimler görülmemektedir. Erken kısırlaştırma sonrası kilo alma sorunu yaşamazken, geç kısırlaştırma sonrası kilo alma eğilimi görülür.

Erkek köpeklerde testosteron çok baskın bir hormondur, ortalama 7 aylık yaştan itibaren ergenliğe giren erkek köpek sürekli olarak koklamak ve idrar ile işaret bırakmak suretiyle kendine eş arar, bu sırada çevredeki diğer erkek köpeklerin varlığı onda sosyal anksiyete yaratır. Oyun arkadaşlığı dönemi sona ermiştir, karşılaştığı her köpeğe ya eş ya da rakip gözüyle bakar, tek çabası rakiplerini alt edip üremektir. Bununla birlikte dominasyon ve agresyon görülür, kaynak koruma gözlemlenir. Babalık duygusu sadece ve sadece çiftleştiği dişi ve doğan yavrularıyla birlikte yaşarsa ortaya çıkar -ki bu babalıktan ziyade sürü liderliğidir.

Özellikle erkek köpekler için ERKEN (ergenliğe girmeden) kısırlaştırma işte bu stresi yaşamaması için tavsiye edilir. Erkek köpeğinizde testosteronun etkileri adına vereceğiniz karar “ya hep ya hiç”tir. Ergenliğe girdikten sonra yapacağınız kısırlaştırmalar “erkek davranışları”nı silmez. Çünkü beyin çoktan testosteron ile yıkanmış; işaretleme, eş arama, kur yapma, çiftleşme, rakiplerini alt etme, baskınlık gibi davranışlar bir kez öğrenilmiştir. Ergenlik sonrası (geç) kısırlaştırılmış bir erkek köpek sadece sperm üretemeyen bir erkek köpektir…

Erkek bir yavru ergenliğe girdiği anda “erkek davranışları”nın kapısı bir daha kapanmamak üzere açılır. Peki bu “erkek davranışları” nelerdir? Neden bunları öğrenmesini istemiyoruz?

Bölge belirlemek:
-idrarla işaretlemek
-sesle işaretlemek (havlama)

Sosyal statü belirlemek:
-baskın davranışlar (kaynak koruma, efelenme, agresyon)
-idrarla işaretlemek (rakiplerinin işaretlerini kapatma)

Eş aramak:
-dişilerin kokusunu takip etmek (evden kaçma, tasmayı çekiştirme, tasmadan kurtulup kaçma)
-çiftleşme davranışları (kur yapma, üstüne binme)
-idrarla işaretlemek
-rakiplerini bertaraf etmek (işaretlerini kendi işaretiyle kapatma, baskın davranışlar, agresyon)

Bu davranışlar çoğunlukla diğer köpeklere yöneliktir. (Küçük bir erkek Terrier kocaman bir erkek Akbaş’a “burası benim bölgem!” diyerek agresyon gösterdiğinde olay ölümle sonuçlanabilir!) Yine, evdeki insan sürüsünün içinde sosyal statü dengesizliği varsa insanlara yönelik olarak da bu davranışları gösterebilir. (Evdeki eşyaları idrarla işaretleyebilir, evdeki bireylerden birini sahiplenip diğer bireylere agresyon gösterebilir vb.)

Oysa erken kısırlaştırılmış bir erkek köpek, diğer köpekler (kısırlaşmamış erkekler) için yeterince hormon kokmadığından tehdit olarak görülmeyecektir. Evdeki sosyal statüsü için işaretlemeyi kullanmayacaktır. Çevresindeki köpekleri eş ya da rakip olarak değil, oyun arkadaşı olarak görecektir.

Elbette, kısırlaştırma her yaştaki erkek köpeğin davranışlarını genel olarak sakinleştirir, ancak geç yapılan kısırlaştırma yukarıda belirttiğim “erkek davranışları”nı silmez.

Eğer düzenli olarak çiftleşme sağlayabilecek, üreme içgüdüsünü tatmin edebilecekseniz (ki bunun için köpeğinizin şecereli sağlıklı şampiyon bir damızlık olması gerekir ) bırakın “babalığı tatsın”. Ama ömrü boyunca belki bir belki üç kere çiftleştirebileceğiniz bile kesin değilse, testosteron ona bu içgüdüleri aşılamadan ÖNCE kısırlaştırın!